ΦΟΜΟΨΗ

Παθογόνο αίτιο: Phomopsis viticola

Ζ η µ ι έ ς :

Προσβάλλει την ετήσια βλάστηση και διατηρείται στο παλιό ξύλο.

Τα φυτά αποδυναµώνονται, η παραγωγή σταδιακά µειώνεται, το κλάδεµα του επόµενου έτους δυσχεραίνεται. Μακροπρόθεσµα τµήµατα ή ολόκληρα πρέµνα νεκρώνονται.

Σ υ µ π τ ώ µ α τ α :

Στα φύλλα:

Στη βάση του ελάσµατος και επάνω στα νεύρα µικρές κυκλικές κηλίδες, κίτρινες στην περιφέρεια και µαύρες στο κέντρο (Εικ.1). Φύλλα έντονα προσβεβληµένα ξεραίνονται, το έλασµα πέφτει αλλά ο µίσχος συνήθως µένει στον βλαστό.

Στα σταφύλια:

Μαύρες κηλίδες στη ράχη (άξονες). (Εικ.2). Το τµήµα κάτω από την προσβολή ξεραίνεται.

Στους βλαστούς:

Στο τέλος της άνοιξης παρουσιάζουν µελανές νεκρωτικές κηλίδες στα πρώτα µεσογονάτια που εξελίσσονται σε νεκρώσεις, έλκη και επιµήκη σχισίµατα.
(Εικ.3 και Εικ.4).

Οι βλαστοί είναι αδύνατοι, στενοί στη βάση, µε κοντά µεσογονάτια και σπάνε εύκολα.

Το χειµώνα οι κληµατίδες δεν ξυλοποιούνται και ασπρίζουν. Στην µαύρα στίγµατα (πυκνίδια) που είναι τα αναπαραγωγικά όργανα του µύκητα.
(Εικ.4 και Εικ.5).

Πολλά µάτια δεν ανοίγουν ενώ άλλα µόλις ανοίξουν ξεραίνονται ή δίνουν καχεκτική βλάστηση.

Οι ταξιανθίες αποβάλλουν γρήγορα τα άνθη τους.

Σ υ ν θ ή κ ε ς  Α ν ά π τ υ ξ η ς – Ε π ι δ η µ ι ο λ ο γ ί α :

Το παθογόνο διαχειµάζει στα µάτια αλλά κυρίως πάνω στο ξύλο (πυκνίδια). (Εικ.5).

Σηµαντικό ρόλο στην εξάπλωση της ασθένειας από περιοχή σε περιοχή και από αµπέλι σε αµπέλι έχει το πολλαπλασιαστικό υλικό (µοσχεύµατα, εµβόλια).

Σε αµπέλια που έχει ήδη εγκατασταθεί, οι νέες προσβολές ξεκινούν κυρίως µε τα µολύσµατα που βρίσκονται σε παλαιότερες κληµατίδες (πυκνίδια).

Η βροχή είναι ο κύριος παράγοντας ενεργοποίησης και διασποράς των µολυσµάτων.

Τα πρώτα βλαστικά στάδια του αµπελιού (έξοδος φύλλων, πρώτα φύλλα) είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα.

Οι προσβολές είναι έντονες σε περιοχές µε βροχερή και θερµή άνοιξη. Στις συνθήκες της Κρήτης, κρίσιµος θεωρείται ο µήνας Μάρτιος.

Οι ποικιλίες σουλτανίνα, ραζακί είναι πολύ ευαίσθητες, αντίθετα ανθεκτικότερες θεωρούνται οι οινοποιήσιµες.

Α ν τ ι µ ε τ ώ π ι σ η

Πολλοί αµπελουργοί πιστεύουν ότι η ασθένεια δεν αντιµετωπίζεται εύκολα. Πρόκειται για εσφαλµένη αντίληψη.

Αντιµετωπίζεται αποτελεσµατικά µε συνδυασµό καλλιεργητικών µέτρων και χηµικών επεµβάσεων.

Κ α λ λ ι ε ρ γ η τ ι κ ά  Μ έ τ ρ α :

• Χρησιµοποίηση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού (φυτά, µοσχεύµατα, εµβόλια).

• Όψιµο κλάδεµα.

• Αφαίρεση των προσβεβληµένων κληµατίδων το καλοκαίρι (χλωρά κλαδέµατα)
και κατά το χειµερινό κλάδεµα.

• Αποµάκρυνση και καταστροφή των υπολειµµάτων του κλαδέµατος.

Χ η µ ι κ ή  Α ν τ ι µ ε τ ώ π ι σ η * :

Απαιτούνται δυο έγκαιροι ψεκασµοί που στοχεύουν στην προστασία της νέας βλάστησης.

• 1ος ψεκασµός: γίνεται όταν τα µισά περίπου µάτια έχουν ανοίξει (µήκος 2 – 3 εκ.).

• 2ος ψεκασµός: γίνεται όταν έχουν ανοίξει και τα υπόλοιπα µάτια ( οι πιο αναπτυγµένοι βλαστοί έχουν ήδη µήκος 6 – 12 εκ.)

Συνήθως είναι 6 – 10 ηµέρες από τον προηγούµενο (ανάλογα µε τη θερµοκρασία).

• Σε αµπέλια µε µικρή προσβολή µπορεί να γίνει µόνο ο ένας (όταν το σύνολο των µατιών έχει ανοίξει).

Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών & Ποιοτικού Ελέγχου Ηρακλείου